Zo vergroot je de overlevingskansen van gevangen snoek

Iedere roofvisser kent het wel; na een lange dag denk je niks meer te vangen totdat daar het moment is en je die ene dikke dame aan de lijn krijgt. Je hart gaat direct sneller kloppen wanneer je tijdens de dril aanvoelt dat dit geen kleintje is. Zou dit een nieuw PR zijn? Naarmate de snoek dichter bij het wateroppervlak begint te komen zie je dat dit wel is het geval zou kunnen zijn. Je haalt de vis voorzichtig uit het water en ziet dat je de hoofdprijs hebt. Terwijl je de vis aan het onthaken bent vraag je aan je vismaat alvast de camera en het meetlint te pakken, maar deze zijn uiteraard net even niet te vinden en het onthaken zit ook al niet mee. Uiteindelijk vindt je vismaat het meetlint en meet je de dame op. Daarna nog even op de foto en je kunt de snoek weer terugzetten in het water.

Bij het terugzetten merk je echter dat de vis niet weg zwemt of maar een heel klein stukje zwemt en dan weer blijft liggen. Zou ze te lang boven water geweest zijn? Het moge duidelijk zijn dat iedere seconde eigenlijk al een seconde te veel is en het allemaal zo kort mogelijk moet duren. De een zegt maximaal een minuut, de ander heeft het over minuten. Maar wanneer is het nou echt te lang en hoe kun je de tijd boven water zo kort mogelijk houden?

In Nederland vist tegenwoordig gelukkig bijna iedereen volgens het catch & release principe op snoek, maar dat betekent niet dat ieder exemplaar dat gevangen wordt het ook overleeft, ondanks dat ze teruggezet worden in het water. Hoe gaat het met snoeken die na een lange tijd bovenwater weer teruggezet worden als ze maar langzaam of niet weg zwemmen en hoe kun je hun overlevingskans vergroten?

Onderzoek

Gelukkig wordt er tegenwoordig naar veel dingen onderzoek gedaan en zo ook naar de gevolgen van het drillen en terugzetten van snoek. Onderzoekers uit Canada hebben een experiment gehouden waarbij 60 seconden een dril werd nagebootst en de vis vervolgens 300 seconden (5 minuten) boven water werden gehouden. Hieruit bleek opvallend genoeg dat er geen relatie was tussen de tijd bovenwater en de herstelperiode van de drill. Daarnaast was er ook geen verschil te meten in de fysiologische stress van de snoek en de tijd boven water. Snoeken die de volle 300 seconden boven water waren gehouden waren echter weldegelijk verzwakt in het uur er na. Echter gedurende 3 weken na het onderzoek overleed er geen een door.

Verder blijkt uit onderzoek van de Universiteit van New Brunswick (Canada) dat het een vis gemiddeld wel 8 tot 12 uur kost om volledig te herstellen van een drill. Hoe langer de drill hoe meer tijd het kost om er weer van te herstellen. Verder blijkt dat de plaats waar de snoek gehaakt wordt weinig invloed heeft op de overlevingskansen. Ook de tijd die nodig was voor de drill blijkt geen invloed te hebben op de overlevingskans. Wel bleek dat van de bloedende exemplaren maar 84% overleefde wat toch een opvallend hoog sterftecijfer is.


Hoewel het onderzoek aantoont dat snoeken behoorlijk sterk zijn en dus in principe wel 5 minuten boven water gehouden kunnen worden zonder echte problemen, valt het aan te bevelen de tijd boven water zo kort mogelijk te houden. Hoe langer de vis boven water wordt gehouden des te langer de vis in het water nodig heeft om weer tot kracht te komen. Met name bij kleinere snoeken is dit een belangrijk gegeven daar zij zelf ook ten prooi kunnen vallen aan grotere exemplaren. Wanneer ze onnodig lang uitgeput zijn kunnen ze dan dus niet goed ontsnappen en is de kans dat ze zelf opgegeten worden groter.

Tijd genoeg om rustig en beheerst te onthaken

Het feit dat je in principe wel 5 minuten hebt is belangrijk om te weten en goed in je achterhoofd te houden wanneer je de vis aan het binnenhalen bent. Door je dit te realiseren hoef je dus niet gehaast te werk te gaan, want je hebt normaal gesproken tijd genoeg om de vis rustig te onthaken en eventueel te meten en op de foto te zetten. Neem daarom de tijd voor het onthaken zodat je dit rustig en beheerst kunt doen zodat de kans op beschadiging zo min mogelijk is. Duurt het onthaken toch te lang of lukt het echt niet om de dreg los te krijgen zonder de vis te verwonden? Knip hem dan af en laat het meten en fotograferen achterwege zodat de vis weer snel op krachten kan komen in het water. Uit onderzoek van het Wildlife Conservation Society uit Toronto is namelijk gebleken dat achtergebleven dreggen in de bek van een snoek minder schade aanricht dan dat je in eerste instantie zou denken. In het experiment zijn er bij 104 snoeken een 3/0 dreg met lepel in de bek gezet

Dreggen werden geplaatsen in de onderste kaak, de keel en de bovenste- en onderste kaak samen

Van de 104 snoeken die voor het experiment gebruikt zijn stierven er 4, maar omdat er geen relatie was tussen de plaatsing van de dreg, er 1 behoorde tot de controle groep en het zo’n laag aantal was is er geen relatie aangetroffen tussen de dreg en het sterven. 18% van de snoeken had binnen 24 uur de dreg weer zelf uitgespuugd ondanks dat er maar weinig kopschudden waargenomen werd. Ook werd er geen significant verschil aangetroffen in bloedwaardes (o.a. het stresshormoon cortisol) tussen de snoeken met dreg en de snoeken zonder dreg (controle groep) waaruit geconcludeerd kan worden dat de dreggen de snoek maar weinig irriteren. Verder blijkt uit onderzoek van de Carleton University, wederom uit Canada, dat het verwijderen van een haak die diep in de keel zit resulteert in een hogere kans op sterven voor de vis is dan deze te laten zitten. Dit komt overeen met het eerder aangehaalde onderzoek van de Universiteit van New Brunswick dat vissen met een wond een veel hogere kans op sterven hebben. Tijdens dit onderzoek dat 10 dagen duurde had aan het einde van het onderzoek maar liefst 71% van de vissen (Zonnebaarsen welliswaar) de haak zelf uitgespuugd.


Hiermee kunnen we concluderen dat het vele malen beter voor de vis is om de haak zo voorzichtig mogelijk te verwijderen en mocht dat niet lukken, deze zo kort mogelijk af te knippen. Het veroorzaken van een wond is vaak schadelijker dan een stukje haak laten zitten. Ga dus niet zitten wrikken tot de haak eindelijk los komt, maar probeer het rustig en lukt het niet knip hem dan af.

Tips om de schade zo veel mogelijk te beperken

Snoek onthaken
Gebruik bij voorkeur een onthaakmat bij het onthaken

Om er voor te zorgen dat de schade aan de vis zo veel mogelijk wordt beperkt hebben we hieronder nog een aantal tips die je kunt gebruiken:

• Wanneer je een vis vangt die verre van je PR is of gewoon niet zo groot is, dan is het opmeten en de foto eigenlijk niet nodig en kun je dit het beste gewoon achterwege laten
• Maak gebruik van een onthaakmat zodat je de vis goed stabiel neer kunt leggen
• Gebruik een goede onthaaktang zodat het onthaken niet onnodig lang duurt en probeer tijdens het onthaken de vis zo min mogelijk te beschadigen
• Ga niet zitten wrikken als de haak niet makkelijk los komt maar knip deze dan af
• Onthaak de vis als eerst, het laatste wat je wil is dat de dreg in nog meer vlees prikt of erger nog in je hand
• Zorg altijd dat je je camera op een vaste plek bewaard zodat je altijd weet waar deze ligt
• Gebruik een meetlint dat aan je jas vast zit zodat je hem altijd bij de hand hebt
• Schep de vis met een landingsnet met rubberen coating uit het water
• Gebruik je de kieuwgreep, ondersteun dan altijd de rest van het lichaam met je andere hand

Lees ook:

Snoeken in de zomer
Snoeken in de polder
Snoekvissen met de spinnerbait
Wat is de beste snoekhengel
Snoek vissen voor beginners
Ook tijdens de gesloten tijd mag je snoeken
Beste stekken voor snoek
Vissen op snoek met spinners
Vislijn voor snoek
14 tips om meer snoek te vangen

Volg ons ook op